GIYABİ CENAZE NAMAZI NASIL KILINIR? | Gıyabi cenaze namazı, vefat eden kişinin cenazesinin olmadığı durumlarda veya cenazeye katılamayan kişilerce kılınan bir namazdır. İslamiyet'te yaygın bir ibadet biçimi olan Gıyabi cenaze namazını kılmak için birtakım şartlar vardır. Peki Gıyabi cenaze namazı nasıl kılınır? Gıyabi cenaze namazı nedir, caiz midir? İşte detaylar...
GIYABİ CENAZE NAMAZI NEDİR?
Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre gıyabi cenaze namazı, ölen kişinin cenazesinin hazır bulunmadığı durumlarda kılınan cenaze namazıdır. Aslolan, cenaze namazının kılınabilmesi için cenazenin hazır bulunmasıdır. Bununla birlikte, hazır olmayan cenaze için de namaz kılınabilir.
Gıyabi cenaze namazının kılınması, Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) sünnetine dayanmaktadır. Nitekim Peygamber Efendimiz, Habeş Kralı Necaşi'nin vefatını duyduğunda, onun cenaze namazını kıldırmıştır. Ayrıca, Uhud şehitleri için de gıyabi cenaze namazı kılmıştır.
GIYABİ CENAZE NAMAZI NASIL KILINIR?
Eğer vefat eden kişi belirli bir sayıda kişi tarafından temsil ediliyorsa, kişilerin isimleri zikredilerek cenaze namazı için niyet edilir. Toplu ölümler meydana geldiğinde, vefat edenlerin ölüm nedenleri zikredilerek niyet edilir. Örneğin, deprem nedeniyle vefat edenler için "Depremde vefat edenlerin cenaze namazını kılmaya niyet ediyorum, imamın ardında uydum" şeklinde niyet edilir.
Gıyabi cenaze namazı, normal cenaze namazından farklı değildir, sadece niyet farklılık gösterir.
Gıyabi cenaze namazı, hazır bulunan cenaze namazıyla aynı şekilde kılınır. Tek fark, cenazenin bulunmamasıdır. Cenaze namazı kılan imam, cenazenin ismini ve kimliğini söyler. Cenaze namazının sonunda, imam ve cemaat, ölen kişinin ruhuna dua eder.
ADIM ADIM GIYABİ CENAZE NAMAZI KILINIŞI
👉İhram tekbiri dahil olmak üzere toplamda dört kez tekbir getirilir.
👉Birinci tekbirden sonra Fatiha suresi okunur (Hanefi mezhebine göre Sübhaneke okunur).
👉İkinci tekbirden sonra Peygamber Efendimize (sallallahu aleyhi ve sellem) salat ve selam gönderilir. Salli-Barik dualarını okumak daha faziletlidir.
👉Üçüncü tekbirden sonra vefat edenler için dua edilir. Hadislerde geçen duaların okunması daha faziletli olsa da Arapça "Allahumme erhemhum" veya "Allahumme eğfirlehum" gibi kısa dualar da yapılabilir.
👉Dördüncü tekbirden sonra müminler için dua edilir ve ardından selam verilir. (Şafi mezhebine göre her tekbirde eller kaldırılır, Hanefi mezhebine göre ise kaldırılmaz.)
GIYABİ CENAZE NAMAZI CAİZ MİDİR?
Uzak veya yakın bir memlekette vefat eden kimse için gıyabi cenaze namazı kılmak hususunda ihtilaf vardır. Hanefi ve Malıki mezhebine göre caiz değildir. Şafii ve Hanbeli mezheplerine göre caizdir. Konuya ilişkin Diyanet'in açıklaması ise şu şekildedir:
"Aslolan, namazının kılınabilmesi için cenazenin hazır bulunmasıdır. Bununla birlikte hazır olmayan cenaze için de namaz kılınabilir. Nitekim Resulullah (s.a.s.), Habeş Kralı Necaşi'nin vefatını haber vermiş, sonra da onun cenaze namazını kıldırmak üzere cemaatin önüne geçmiş, ashab da arkasında saf tutmuştur (Buhari, Cenaiz, 55; Müslim, Cenaiz, 63).
Olayda hazır bulunan Cabir b. Abdullah (r.a.) şöyle demiştir: "Resulullah (s.a.s.), Necaşi'nin (gıyabında) cenaze namazını kıldırdı. Ben de ikinci yahut üçüncü saftaydım" (Buhari, Cenaiz, 54) Yine, Resulullah'ın (s.a.s.) Uhud şehitleri (Buhari, Cenaiz, 73) ve kendisine haber verilmeden defnedilen cenazeler için de gıyabi cenaze namazı kıldığı bilinmektedir (Buhari, Cenaiz, 56)."
GIYABİ CENAZE NAMAZI KILMANIN ŞARTLARI NEDİR?
Gıyabi cenaze namazının şartları, hazır bulunan cenaze namazının şartlarıyla aynıdır. Bu şartlar şunlardır:
- Cenaze namazı kılan kişinin müslüman olması gerekir.
- Cenaze namazı kılan kişinin abdestli olması gerekir.
- Cenaze namazının kılınacağı yer temiz olmalıdır.
- Cenaze namazı kılınırken kıbleye dönülmelidir.
- Cenaze namazı dört tekbirden oluşur.
