UEFA tarafından, kulüplerin mali yapısını düzenlemek için 2011 yılında hayata geçirilen Finansal Fair Play (FFP), Türk takımlarının özellikle de "Dört Büyüklerin" borçlarının artmasını engelleyemedi.
Futbolda "Dört Büyükler" diye adlandırılan Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Trabzonspor, FFP'ye karşı en çok imtihan veren Türk kulüpleri oldu.
Hali hazırda bu 4 büyük kulübün de UEFA'yla FFP anlaşmaları ve görüşmeleri devam ederken, cezaların uygulanmaya başladığı 2012 yılından itibaren Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Trabzonspor'un toplam borçlarının yaklaşık yüzde 380 artması dikkati çekti.
"Dört Büyüklerin" 2012 yılında açıkladığı toplam borç miktarı 2 milyar 62 milyon lirayken bu rakam 2018 yılı itibarıyla 9 milyar 896 milyon liraya yükseldi ve bu kulüplerin toplam borcu 7 milyar 834 milyon lira arttı.
EN FAZLA CEZA TÜRK KULÜPLERİNE
UEFA, FFP kapsamında en fazla cezayı Türk kulüplerine kesiyor.
FFP kuralları kapsamında şimdiye kadar Galatasaray, Beşiktaş, Bursaspor, Gaziantepspor ve Kardemir Karabükspor olmak üzere 5 Türk takımı Avrupa müsabakalarından men cezası aldı.
FFP'den ve mali kriterler kapsamında Beşiktaş ile Galatasaray, Avrupa kupalarına katılamama cezası alırken, "Dört Büyükler"in mali durumlarını düzeltmeleri için yaptığı anlaşmalar sürüyor.
Beşiktaş, 2015 yılında yaptığı UEFA anlaşmasının son sezonuna girdi. Beşiktaş'ın durumu sezon sonu UEFA tarafından yeniden değerlendirilecek.
Trabzonspor da UEFA ile 2016 yılında FFP anlaşmasına gitti. Trabzonspor'un anlaşma kurallarını kısmen yerine getirmesi nedeniyle Avrupa'ya bildirdiği futbolcu sayısındaki kısıtlaması sürüyor. Bordo-mavililerin bu sezon sonuna kadar inceleme ve anlaşma şartları devam edecek.
EN SIKINTILI FENERBAHÇE VE GALATASARAY
Fenerbahçe, UEFA'yla 2015-2016 sezonundan itibaren başlayan ve 2019-2020'de sona erecek FFP anlaşmasının zorlukların yaşıyor.
Fenerbahçe Kulübü Başkanı Ali Koç da yakın zamanda yaptığı açıklamada, şu anki mali durumlarıyla FFP kurallarına uymalarının zor olduğunu belirtti.
Fenerbahçe'nin UEFA'yla 31 Ocak'ta yapacağı toplantı, geleceği adına da oldukça önem arz ediyor.
Galatasaray ise 3 Haziran 2018'de UEFA'yla anlaşmaya gitti. Para ve Avrupa kupalarında futbolcu sayısı kısıtlaması cezası alan Galatasaray'ın denetimi 2021-2022 sezonu sonuna kadar devam ediyor.
TFF VE TBB ARASINDAKİ ANLAŞMA
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ile Türkiye Bankalar Birliği (TBB) kulüplerin idari ve mali yapılarını güçlendirmek için anlaşma yaptı.
Yapılan anlaşma çerçevesinde, kulüplerin borçları tekrardan yapılandırılacak.
Anlaşma hakkında geçtiğimiz günlerde bir açıklama yapan TFF Başkanı Yıldırım Demirören, "Kulüpler bütçeleriyle devam edecekler, borçlanma olmayacak. Acı reçete ile kulüplerimiz karşı karşıya kalacaklar, verilen bütçe miktarıyla transfer yapabilecekler. Bu bir milattır, zaman bizi haklı çıkaracak. Kulüplere nefes aldıracak imkanlar sunulacak." şeklinde konuştu.
Artık bütün kulüplerin federasyonun denetlemesi altına gireceğini vurgulayan Demirören, "Şimdi bütün takımlarımız, ulusal denetimin içine giriyor. Ulusal denetimi geçenlerin UEFA problemi de bitiyor. Zaten UEFA, denetimleri bizim yapmamızı istiyor. Sadece Süper Lig takımları değil; birinci, ikinci, üçünü lig kulüpleri de bu sistemin içine girecek. Hem yapılandırma hem talimatname içine girecekler." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Başkanı Hüseyin Aydın da anlaşmayla ilgili, "Futbol endüstrisine kredi veren sadece Ziraat Bankası değil, 15'in üstünde finansal kurum var. Yabancı sermayeli bir banka ile benim bankam ön planda ama bankanın niteliğine göre farklı kulüplerimizi farklı şekilde finanse eden bankalar var. Alacaklarımızın hepsi teminat altında. Diğer şirketlere yaptığımız desteği futbol ekonomisine de yapmaya çalışıyoruz." yorumunu yaptı.
Aydın, kulüplerin daha rahat hareket etmesini sağlamaları gerektiğine dikkati çekerek, "Süper Lig'deki kulüplerimiz, nakit akış tablolarını bize getirecekler. Lider banka olarak onları koordine ediyoruz. Hangi finansal kuruluşta, kimin ne kadar kredisi varsa, o bankayla yan yana geleceğiz. Ayakta kalabilecek, hayatını sürdürebilecek, çalışanları da mağdur etmeyecek şekilde, geliriyle uyumlu nakit akışını kurgulayıp paketleyeceğiz." ifadelerini kullandı.
FFP NEDİR
UEFA, Avrupa futbolunun genel mali durumunun iyileştirilmesi için FFP adıyla bilinen uygulamayı 2011 yılında başlattı.
İlk olarak 2010 yılında kabul edilen sistem, UEFA organizasyonlarına katılmaya hak kazanan kulüplere uygulandı. Bu uygulama kulüplerin başta futbolculara, vergi dairelerine, diğer kulüplere olan borçları başta olmak üzere birçok mali kalemi inceleme altına aldı.
Kulüplere oyuncu satışından elde ettiği gelir kadar transfer bütçesi sınırı ve maaş sınırlandırması da bu sistem kapsamında kulüplerden isteniyor.
UEFA, FFP kapsamında 2013 yılında kulüplerin mali gelir giderlerini başabaş dengelemek için Mali Kontrol Kurulu kurdu. Bu kurul, UEFA yarışmalarına katılan kulüplerin mali borçlarının olup olmadığını kontrol ediyor, şartları yerine getirmeyen kulüplere gerekli yaptırımları uyguluyor. UEFA yarışmalarına katılacak kulüplerin son üç yıllık mali raporları analiz edilerek değerlendirmeye alınıyor.
CEZALAR NASIL VERİLİYOR
UEFA, inceleme altına aldığı kulüplerle anlaşma yapıyor ve bu anlaşmaya uymayan kulüpleri cezai yaptırım uyguluyor.
Eğer bir kulüp düzenlemelere uymazsa, çeşitli disiplin cezaları uygulanıyor.
Uyarı, kınama, para cezası, puan düşürme, UEFA gelirlerine el konulması, UEFA organizasyonlarında kadro kısıtlaması ve Avrupa kupalarından men cezaları olmak üzere çeşitli cezalar FFP'ye uymayan kulüplere veriliyor.
ANLAŞMALARLA FFP'YE UYULMASI HEDEFLENİYOR
UEFA, incelediği kulüplerle yaptığı uzun vadeli anlaşmalarla kulüplerin mali yapısını ağır cezalar vermeden düzeltmeye çalışıyor.
Buna göre UEFA, kulüplerden her yıl gelir-gider dengesinde belli bir zararı geçmemesini istiyor. Anlaşmanın son yılında ise söz konusu kulübün gelir-gider dengesinde zarar etmemesi gerekiyor.
