Kelebek hastalığı (Lupus) ya da tam adıyla Sistemik Lupus Eritematozus vücutta pek çok organı birden tutan romatizmal bir hastalıktır. Yüzde kelebek tarzında kırmızı döküntüyle karakterize olduğundan halk arasında kelebek hastalığı olarak bilinir. Lupus hastalığı otoimmün olarak tabir edilen hastalıklardandır. Otoimmün hastalıklarda hastanın bağışıklık sistemi hatalı çalışarak kişinin kendi hücrelerini yabancı madde olarak algılar. Lupus hastalığında da vücutta önemli bir yapı taşı olan "kollajen" isimli maddeye bağışıklık sistemi saldırmaktadır.
KELEBEK HASTALIĞI (LUPUS) NEDENLERİ NELER?
Hastalığın nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Hastalığın oluşumunda genetik, çevresel faktörler ve hormonların rolü vardır. Stres, ultraviyole ışınlar, enfeksiyonlar ve bazı ilaçların hastalığı tetiklediği bilinmektedir. Kadın hormonlarından östrojen hastalığın oluşumunu artırır, testesteron azaltır. SLE de vücudun bağışıklık sisteminin kendi dokularına karşı reaksiyon oluşturması söz konusudur.
Kelebek hastalığının (Lupus) belirtileri...
Lupus hastalığı, tüm vücudu etkileyebildiğinden çok farklı belirti ve bulgularla kendini gösterebilir. Özellikle hastalığın başlangıç aşamalarında eklem ağrısı ve genel hastalık belirtileri sıktır. Lupus hastalığında en sık görülen belirti ve bulgulardan bazıları;
Lupus hastalığının belirtileri, sorunun hangi vücut sistemini etkilediğine bağlı olarak değişebilir. İki ayrı lupus hastasının bulguları benzerlik göstermeyebilir. Bazılarında belirtiler aniden ortaya çıkarken, bazılarında yavaş seyir gösterebilir. Bazılarında hastalık hafif seyreder bazılarında ise şiddetli olur. Lupus hastalığının genel belirtileri şunlardır;
- Halsizlik
- Ateş
- Eklem ağrısı, sabah tutukluğu veya şişmesi
- Burun köprüsü ve yanakları kaplayan kelebek şeklinde döküntü
- Vücudun farklı bölgelerinde görülen kızarıklıklar
- Güneşe ışığı ile artan cilt lezyonları
- Soğuk havadan kaynaklı beyaz veya mavi gibi görülen parmaklar
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Baş ağrısı
- Bilinç değişiklikleri
- Bacaklarda veya vücutta ödem-şişme
- İdrarda kan veya protein görülmesi
- Böbrek fonksiyonlarında bozulma
KELEBEK HASTALIĞI (LUPUS) TANISI
Kelebek hastalığı (lupus) tanısı klinik belirtilerle birlikte bazı kan testleri yardımı ile konur. Hastalara tam kan sayımı, böbrek testleri, akciğer grafisi, LE hücresi, anti DNA ve ANA bakılır. Hekim gerekli görürse ve şüphelendiği organ tutulumuna göre daha pek çok test isteyebilir.
Başlangıçta tipik hastalık belirtilerini gösterme
yen hastalarda tanı koymak çok zordur. SLE pek çok doku hastalığı ile karışabilir.
Kelebek hastalığının (Lupus) tedavisi
Lupus hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Tedavi hastalığın ilerlemesini durdurmak, hayati komplikasyonları önlemek ve belirtileri hafifletmek için uygulanır. Bu nedenle erken tanı büyük önem taşır. Çünkü ilerlemiş hastalığı geri döndürmek mümkün değildir.
Tedavi her hasta için hastalığın şiddetine göre özel olarak planlanır. Vücudun pek çok organ ve dokusunda ortaya çıkan iltihaplar için iltihap giderici ilaçların kullanılması şarttır. Bağışıklık sistemini baskılayan steroid grubu ilaçlar da kullanılır. Kan pıhtısı eğilimi olan hastalara aspirin gibi kan sulandırıcı ajanlar reçete edilir.
