İnsan vücudunan en önemli savunma mekanizmalarından olan lenf bezleri, lenf kanserinin en sık görüldüğü yerdir. Lenfoma olarak da bilinen kanser türü, vücudun savunma hücreleri olan lenfositlerin kanserleşerek kontrolsüz büyümesi olarak tanımlanırken arama motorlarında sıkça araştırılan lenfoma nedir? Lenf kanseri hastalığı neden olur, belirtileri nelerdir? | Lenfoma hastalığının tedavisi var mı, öldürür mü? sorularının cevabını sizler için derledik. İşte detaylar...
LENFOMA NEDİR?
Vücudumuzda bulunan binlerce lenf bezi, enfeksiyon ve hastalıklara karşı direnmeyi sağlayan bağışıklık sisteminin en önemli parçasıdır. Yaşanan enfeksiyonlar sırasında lenf bezleri büyür. Hastalık sona erdiğinde ise yeniden eski boyutlarına döner. Bu durum son derece normal olan bir mekanizmanın göstergesi. Lenfoma meydana geldiğinde, lenfatik sistemin hücreleri olan lenfositler bozulur ve çoğalır; böylece daha anormal hücreler oluşturur.
Lenfomalar temelde Hodgkin ve non-Hodgkin (Hodgkin olmayan) olmak üzere iki grupta incelenir. Her ikisinin de belirtileri benzer olabilmekle beraber, lenfomanın hangi tür olduğuna yapılan tetkiklerde rastlanabilecek bir takım özel hücrelere göre karar verilir. Tedavi seçeneklerinin belirlenebilmesi açısından lenfomanın hangi tür olduğunun belirlenmesi oldukça önemlidir.
Yani lenf sistemini oluşturan lenf hücreleri (lenfositler) kontrolsüz çoğalma eğilimine girmesi ile lenf kanseri gelişimine neden olabilir.
LENF KANSERİ NEDEN OLUR?
Nedenleri henüz tam olarak tespit edilememekle beraber, Hodgkin lenfoma erkeklerde kadınlara kıyasla daha çok görülmektedir. Özellikle genç erişkinlik olarak tabir edilen 15-34 yaş aralığı ile 55 yaş ve üstünde daha sık görülür.
Tanımlanmış bir takım risk faktörleri şunlardır:
- Aile öyküsü
- Epstein-Barr virüsü (EBV) enfeksiyonu
- HIV enfeksiyonu
Non-Hodgkin Lenfomalar ise yaş ilerledikçe daha sık görülen hastalıklardır.
Non-Hodgkin Lenfomalar için tanımlanmış kimi risk faktörleri aşağıdakilerdir:
- EBV enfeksiyonu
- HIV enfeksiyonu
- HTLV (insan T hücreli lösemi virüsü) enfeksiyonu
- Helicobacter Pylori enfeksiyonu (özellikle mide lenfomalarında)
- HHV-8 (insan herpes virüs tip 8) enfeksiyonu
- Hepatit C virüsü enfeksiyonu
- Bir takım kimyasallar (özellikle zirai ilaçlar ve ısıtma-soğutma endüstrisinde kullanılan kimyasallar)
- Bazı kanserlerin tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları
- Kleinefelter, Chediak-Higashi sendromları gibi kimi genetik hastalıklar
- Sjögren sendromu, çölyak hastalığı, sistemik lupus gibi bazı romatolojik hastalıklar
LENFOMA BELİRTİLERİ NEDİR?
Lenfomaların pekçok farklı türünde farklı belirtiler ortaya çıkabilmekle beraber bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Ağrısız, büyüyen ve çoğalan lenf bezleri
- Sebebi bilinmeyen ateş,
- Açıklanamayan kilo kaybı,
- Rahatsız edici gece terlemesi,
- Sürekli yorgunluk,
- Öksürük, solunum problemi ve göğüs ağrısı,
- Karında şişlik, şişkinlik, dolgunluk hissi veya ağrı,
- Kaşıntı
Bir kişide yukarıdaki belirtilerin olması, o kişide mutlaka lenfoma var anlamına gelmemektedir. Mikrobik hastalıklar ve diğer sağlık problemleri de bu bulgulara neden olabilir. Ancak belirtiler 2 hafta içinde düzelmez ise doktora başvurularak nedeninin araştırılmasında yarar var.
LENFOMA HASTALIĞI ÖLDÜRÜCÜ MÜ?
Lenf kanseri oldukça tehlikeli ve ciddi bir hastalıktır. Tedavi süreci kişinin durumuna ve yapılan tedaviye göre değişmektedir. İhmale gelmeyecek bir hastalık olup mutlaka kontroller ve tedavi süreci tamamlanmalıdır. Duruma göre öldürücüdür; duruma göre ise tedavi başarı ile sonuçlanır.
LENFOMA TEDAVİSİ VAR MI?
Lenfomada tedavi kararını etkileyen faktörler arasında; lenfomanın tipi, hastalığın evresi, büyüme ve yayılma hızı, hastanın yaşı, hastanın diğer sağlık problemleri sayılabiliyor.
Yavaş ilerleyen ve belirtisi olmayan kimi çeşit lenfomlarda hasta, hastalığın ilerlemesi, belirtilerin ortaya çıkması ve tedavi gerekliliğinin doğması açısından düzenli aralıklarla kontrol ediliyor. Belirtileri olan yavaş seyirli lenfomalarda; kemoterapi, biyolojik tedaviler (monoklonal antikorlar) ve radyoterapi kullanılabiliyor.
Hızlı seyirli lenfoma tedavisinde genellikle kemoterapi ve biyolojik (monoklonal antikorlar) tedaviler tercih ediliyor. Gerektiği durumda radyoterapi tedaviye eklenebiliyor.
Hastalık tedaviye dirençli olduğunda ya da tedaviden sonra hastalık tekrarının (nüks) geliştiği durumlarda kullanılan tedavi şekilleri ise; kemoterapi, biyolojik tedaviler, radyoterapi, yüksek doz tedavi ve kök hücre veya kemik iliği nakilleri ve Car T Cell tedavisidir. Car-T Cell tedavisi bugün için B hücreli Lenfoma için onaylı bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi türü hücresel bağışıklık sistemimizin ana elemanı olan T hücrelerinin genetiğini değiştirerek kanseri tanımayan bağışıklık sistemi hücrelerimizi kanseri tanıyan ve onlara savaşan hücrelere dönüştürülmesini esas almaktadır.
Lenfoma tedavisi tamamlandıktan sonra, hastalar nüks olasılığı açısından, ilk 2 yıl daha sık olmak kaydı ile 5 yıla kadar yakın takipte tutuluyorlar.
Sigara, alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzaklaşarak düzenli egzersiz ve sağlıklı besinler tüketmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri, lenfomalardan korunma noktasında tavsiye ediliyor.
