İslam dininin en temel unsurlarından biri olan abdest, dini vecibeleri yerine getirmeden önce uygulanmalıdır. Temizliği temsil eden abdest, 5 vakit namaz sırasında da alınmalı veya korunmalıdır. Peki, abdest nasıl alınır? Farzları nelerdir?
ABDEST NASIL ALINIR?
Abdest, "belli organları usulüne uygun olarak su ile yıkamak ve bazılarını da ıslak el ile mesh etmek" şeklinde tarif edilir. Abdestle ilgili olarak Kur'an-ı Kerim'de, "Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar kollarınızı yıkayın, başınızı meshedin ve topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın… Eğer su bulamazsanız temiz toprakla teyemmüm edin." (Mâide, 5/6) buyurulur. Hz. Peygamber (s.a.s.) de hem abdestin nasıl alınacağını müslümanlara fiilî olarak göstermiş, hem de abdestsiz olarak kılınacak hiçbir namazın Allah katında kabul olunmayacağını belirtmiştir.
- Eller yıkanır
- Ağız çalkalanır
- Burun yıkanır
- Yüz yıkanır
- Kollar yıkanır
- Baş mesh edilir
- Kulaklar yıkanır
- Boyun mesh edilir
- Ayaklar yıkanır
Abdest almadan önce niyet edilmelidir. Parmakta yüzük varsa çıkarılmalıdır. Eller, tüm parmak ve parmak uçları ıslanacak şekilde 3 kez bileklere kadar yıkanır. Ardından sağ el avucu ile ağız 3 kez çalkalanır. Yine sağ el ve 3 kez olacak şekilde burna su verilir, sol el ile sümkürülür. Yüz yıkanır. Ardından kollara geçişir dirseklere kadar 3 kez kollar yıkanır. Sağ elin parmak uçları ile baş mesh edildikten sonra kulakların içi serçe parmakların yardımı ile temizlenir. Kulakların arkaları ise baş parmaklarla temizlenir. Ardından baş ve serçe parmakları kullanmadan parmakların tersiyle boyun mesh edilir. Son olarak ayaklar yıkanır. Sağ ayaktan başlanarak ayaklar yıkanır. Sağ ayağın topuk kemiğine kadar ve parmak aralarına kadar detaylıca yıkanır. Daha sonra aynı işlem sol ayak için de yapılır ve abdest tamamlanır.
KADIN İLE ERKEK ABDESTİ FARKLI MI?
Kadın ile erkeğin aldığı abdest aynıdır. Fark bulunmamaktadır.
ABDESTİN FARZLARI NELERDİR?
Yüzü yıkamak, elleri dirseklerle beraber bir kere yıkamak, başın dörtte birini meshetmek, ayakları topuklarla beraber bir kere yıkamak abdestin farzlarıdır. Bu farzlardan biri eksik olursa abdest geçerli değildir.
ABDEST ALIRKEN DUA OKUNUR MU? ŞART MI?
Diyanetin sitesinde yer alan bilgilere göre, ilmihal kitaplarında abdest alırken her organın yıkanması sırasında okunacak mesur bazı dualara yer verilir (Nevevi, el-Ezkar, Beyrut, 1421, s. 28- 29). Hz. Peygamber, her organ yıkanırken okunması için ayrı ayrı dua zikretmese de, abdestin bitiminde okunması için ümmetine şu duayı öğretmiştir. "Ben inanır ve şahitlik yaparım ki, Allah'tan başka ilah yoktur. Yine inanırım ki Muhammed O'nun kulu ve Peygamberidir. Allah'ım beni tevbe edenlerden ve temizlenenlerden eyle" Hz. Peygamber kim bu duayı okursa kendisi için Cennetin sekiz kapısının açılacağını ve dilediği kapıdan içeri girmesine izin verileceğini müjdeler" (Tirmizi, Taharet, 41).
LENS ABDESTE ENGEL Mİ?
Gusülde ve abdestte gözün iç kısmını yıkamak farz değildir. Dolayısıyla göze lens takmak gusle ve abdeste engel değildir.
AĞLAMAK ABDESTİ BOZAR MI?
Her ne sebeple olursa olsun namaz dışında ağlamak ve buna bağlı olarak gözden yaş akması abdesti bozmaz. Ancak namaz esnasında ses çıkararak ağlaması kişinin namazını bozar, abdestini bozmaz.
GUSÜL ABDESTİ NEDİR? NASIL ALINIR?
Diyanetin resmi internet sitesinde yer alan tanıma ve anlatıma göre, Gusül; cünüplük, hayız ve nifas gibi hükmi kirlilik hallerinden kurtulmak için yapılması gereken dini temizlik demektir. Kur'an-ı Kerim'de, "Eğer cünüp iseniz, iyice temizlenin (yıkanın)" buyrulmaktadır (Nisa, 4/43; Maide 5/6). Hz. Peygamber (s.a.s.)'in hadis ve uygulamalarıyla da, cünüplük halinde veya hayız ve nifas sonrasında gusletmek emredilmiştir, (Buhari, Gusül, 28; Müslim, Hayız, 87, 88).
Sünnetleri de yerine getirilerek gusül şöyle yapılır:
- Gusletmek isteyen kimse niyet ederek besmele çeker
- Ellerini yıkar
- Vücudunda bir necaset/maddi kirlilik var ise onu temizler avret yerlerini yıkar
- Sağ eli ile üç defa ağzına su vererek iyice çalkalar
- Üç defa burnuna su çekerek temizler ve namaz abdesti gibi abdestini tamamlar.
Ağza su verirken suyu boğaza kadar ulaştırıp ağzı çalkalamak ve buruna su verirken de genize kadar suyu çekmek ise sünnettir. Sonra da, hiç kuru yer bırakmamaya dikkat ederek bütün vücudunu yıkar. Guslettiği yerde su toplanıyorsa, son olarak ayaklarını yıkayıp guslünü tamamlar. Göbek boşluğu, kulakların iç kıvrımları, küpe delikleri, bıyık, saç, sakal ile bunların diplerinin ıslanmasına özellikle dikkat eder.
