Özel radyo ve televizyon yayınları sadece maç yayınlarından ibaret değildir. Bütün dünyada özel radyo ve televizyon yayınlarının yapıldığı ülkelerde, özel yayıncılık alanını düzenleyen ve denetleyen, Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna benzer düzenleyici kurullar vardır. RTÜK de bu kurullardan biridir ve dünyadaki diğer benzerleri gibi, kuruluş yasasında
ve ülkemizin taraf olduğu uluslararası antlaşmalarda belirtilen esaslara uygun yayın yapılması için gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri gerçekleştirir. Yayın denetimi, RTÜK'ün yasayla belirlenmiş görevlerinden yalnızca bir tanesidir. Buna karşılık, Avrupa'daki benzerleriyle karşılaştırıldığında RTÜK, denetim işlevi en fazla ön plana çıkan kurullardan biridir. Bu nedenle 2002 yılında yapılan yasa değişikliğiyle, istisnai haller dışında yayın durdurma yetkisi kaldırılmış olmasına rağmen, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu hala yayınları durdurmaya, programları kaldırmaya muktedir bir kuruluşmuş gibi algılanmaktadır. Aynı yanılgıya, Pas Fotomaç Gazetesi'nin 25 Temmuz 2007 tarihli nüshasında, RTÜK'ü yetkilerini kasten kullanmayarak ekran kirliliğine göz yummakla itham eden Hıncal Uluç'un da düştüğü anlaşılmaktadır. Haberleri medyadan öğrenen sıradan insanların RTÜK'ün yetkilerini bilmemeleri hoş görülebilir ancak kamuya doğru bilgi verme sorumluluğunu sırtlarında taşıyanların, yanlış bilgilere dayanarak kamu kurumlarını suçlamaları, hedef göstermeleri, bu kurumların yöneticilerini zan altında bırakmaları bağışlanamaz. 3984 Sayısılı Yasada özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yıllık brüt reklam gelirlerinden % 5 oranında ayrılacak paylar RTÜK'ün gelirleri arasında sayılmıştır. Anılan yasayla Üst Kurulun yıllık bütçesinden harcanmayan tutarların ise Maliye Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına aktarılarak bütçeye gelir kaydedileceği hükum altına alınmıştır. Ayrıca RTÜK bütçesinden her yıl, yurt içinde kültür ve tabiat varlıklarının, yurt dışında Türk kültür varlıklarının korunması ve ihyası amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesine ödenek konulur. Dolayısıyla Hıncal Uluç'un iddialarının aksine; 1- RTÜK'ün yayın kuruluşlarından kurum geliri olarak aldığı reklam payı, yüzde 10 değil, yüzde 5'tir. 2-Reklam payları da dahil olmak üzere Üst Kurulun gelirleri, "RTÜK'ün cebine" ya da "cukkaya" değil, Maliye Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına gider ve bütçeye gelir kaydedilir. RTÜK'ün son beş yıl içinde yasayı ihlal eden kuruluşlara verdiği cezaların yüzde 42'sinin gerekçesini reklam ihlalleri oluşturmaktadır. Bu cezaların yüzde 32'si reklam yerleştirme kurallarını ihlal eden kuruluşlara verilmiştir. Üst Kurulun reklam ihlalleriyle ilgili kararlı tutumu sonucunda izleyicilerin reklam yerleştirme süreleriyle ilgili şikayetleri de 2005-2007 yıllarında 2003-2005 dönemine göre yüzde 62 oranında azalmıştır. Dolayısıyla Hıncal Uluç'un Üst Kurulun aldığı reklam paylarına karşılık yayın kuruluşlarının reklam ihlallerine göz yumduğu iddiası, bilgiye dayalı olmayan, temelsiz bir suçlamadır. RTÜK, reklam yerleştirme kurallarına aykırı davranan yayın kuruluşlarına karşı gerekli müeyyideleri kararlılıkla uygulamaktadır. Trafik kurallarını ihlal ederek kazalara ve ölüme sebebiyet veren sürücüler de ağır cezalara çarptırılmakta, ancak ne yazık ki bu cezalar trafik kazalarını önlemekte yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle Üst Kurul hem yayın ihlali yapan kuruluşlara müeyyide uygulamakta, hem de diyalog yoluyla yayın ihlallerinin önlenmesine yönelik çalışmalar yürütmektedir. Futbol maçları ülkemizde televizyon izleyicileri tarafından en fazla izlenen, dolayısıyla en çok reklam alan programlar arasında yer almaktadır. Bu nedenle yayın kuruluşlarının maç yayınları sırasında kurallara aykırı olarak fazla reklam yayınladıkları görülmekte ve bu kuruluşlara Üst Kurul tarafından gerekli müeyyideler uygulanmaktadır. Üst Kurul son olarak, maç yayını sırasında reklam yerleştirme kurallarını hiçe sayarak izleyiciye eziyet eden bir televizyon kanalına müeyyide uygulanmasını kararlaştırmıştır. Ancak daha etkin önlemler alınması ve maç yayınları sırasında izleyicilerin mağduriyetinin önlenmesi için RTÜK ile Türkiye Futbol Federasyonu arasında ortak bir çalışma yürütülmekte ve önümüzdeki sezonda bu konuda olumlu sonuçlar alınması beklenmektedir. RTÜK, 2005-2007 yılları arasında Medya Okuryazarlığı Projesi, Akıllı İşaretler Uyarı Sistemi, karasal sayısal televizyon yayıncılığı, izleyici temsilciliği müessesesi, yayıncılık etik ilkeleri gibi Türkiye'de ilk kez gerçekleştirilen uygulamalara imza atmış, bu çalışmalarıyla başta anne ve babalar olmak üzere, eğitimcilerin, uzmanların ve akademisyenlerin desteğini kazanmıştır. Bütün bunlara rağmen, gerçeklerin bir telefon mesafesi kadar yakınında durduğu halde, eksik ve yanlış bilgilere sırtını dayayarak; RTÜK'ü maç yayınlarındaki reklam ihlallerine kasten göz yummakla suçlayan ve kurumun varlık nedenini salt yayıncılara ceza vermeye indirgeyen Hıncal Uluç'un bu tavrıyla gazete okuyucusunu ne yerine koyduğuna yine okurları karar vereceklerdir.
Servisi